MAT ni nini?
MAT ni kifaa kinachokuwezesha kutengeneza twakwimo zako kulingana na watazamaji wa data za OONI katika muda halisi zilizokusanywa ulimwenguni.
Data za OONI zinajumuisha vipimo vya mtandao vilivyokusanywa na watumiaji wa OONI Probe ulimwenguni.
Vipimo hivi vinajumuisha taarifa kuhusu aina kadhaa za udhibiti wa mtandao, kama vile udhibiti wa tovuti na App ulimwenguni.
MAT ni kwa ajili ya nani?
MAT ilitengenezwa kwa ajili ya watafiti, waandishi wa habari na watetezi wa haki za binadamu wanaopendelea kufanya uchunguzi wa vipimo ulimwenguni.
MAT hutumika kufanya nini?
Unapochunguza kesi za udhibiti wa mtandao, ni muhimu kuangalia vipimo vingi kwa pamoja ("kwa ujumla") ili kujibu maswali ya msingi kama yafuatayo:
- Vipimo vya huduma kama (e.g. Facebook) huwasilisha alama za udhibiti muda wote zinapopimwa katika nchi? Hii inaweza kuwa msaada kwa vipimo vya nje false positives.
- Aina gani za tovuti (mfano, tovuti za haki za binadamu) zimezuiwa katika kila nchi?
- Katika nchi zipi tovuti maalum (mfano,
bbc.com) imezuiwa? - Ni kwa namna gani udhibiti wa App tofauti (mfano, WhatsApp au Telegram) unatofautiana katika nchi?
- Ni kwa namna gani udhibiti wa huduma unatofautiana katika nchi na ASNs?
- Ni kwa namna gani udhibiti wa huduma hubadilika kwa muda?
Unapojaribu kujibu maswali kama ya hapo juu, kwa kawaida tunafanya uchambuzi wa data (baada ya kuchunguza kipimo kimoja hadi kingine).
MAT inajumuisha mbinu za uchambuzi wa data zetu, inayokuwezesha kujibu maswali ya namna hiyo bila ujuzi wa uchambuzi wa data, na kubofya kitufe!
MAT unatumiaje?
Kupitia vipengele mwanzoni mwa ukurasa, chagua vigezo vya upimaji ili kupata takwimu kwa kuzingatia watazamaji wa jumla wa data za OONI.
MAT inahusisha vipengele vifuatavyo:
- Nchi: Chagua nchi kupitia menyu za chini ( "Nchi zote" chaguo litaonyesha ufikiwaji wa kimataifa)
- Jina la kipimo: Chagua kipimo cha OONI Probe kwa kuzingatia nini unataka kupata vipimo (kwa mfano, chagua
Upatikanaji wa tovuti kuangalia upimaji wa tovuti) - Kikoa: Andika kikoa cha tovuti unachotaka kupata vipimo (mfano,
twitter.com) - Makundi ya tovuti: Chagua kundi la tovuti ambalo ungependa kupata vipimo (mfano,
Vyombo vya habari kwa tovuti za vyombo vya habari) - ASN: Andika ASN ya mtandao ambao ungependa kupata vipimo (mfano
AS30722 kwa mtandao wa Vodafone Italia) - Safu ya tarehe: Chagua safu ya terehe ya vipimo kwa kuongeza
Tangu na `hadi chujio - Safu wima: Chagua thamani ambayo unapenda itokee katika upatikanaji wa mlalo katika takwimu zako
- Safu mlalo: Chagua thamani unayopenda itokee katika upatikanaji wa wima katika takwimu zako
Itatengemea kitu gani unataka kuchunguza, ongeza vipengele vya MAT kwa kulingana na bonyeza Onyesha Takwimu.
Kwa mfano, kama unataka kuangalia vipimo vya BBC katika nchi zote ulimwenguni:
- Andika
www.bbc.com chini ya Kikoa - Chagua
nchi chini ya safu mlalo - Bofya
Onyesha Takwimu
Hii itaonyesha takwimu mbalimbali kwa kuzingatia vipimo vya OONI Probe vya www.bbc.com duniani kote.
Utafsiri wa takwimu za MAT
Takwimu za MAT (na jedwali linaloambatana) inajumuisha vipengele vifuatavyo:
- Hesabu ya takwimu ya sawa: Vipimo vilivyofanikiwa (mafano, Hakuna kiashiria cha udhibiti wa mtandao)
- Hesabu ya takwimu zilizothibitishwa:Vipimo kutoka katika tovuti zilizothibitishwa kuzuiliwa zenyewe (mfano kurasa iliyozuiwa iliokolewa)
- Hesabu za takwimu zisizo sawa: Vipimo ambavyo huonyesha alama za udhibiti wa muhimu (japokuwa, false positives can occur)
- Hesabu za takwimu zilizoshindwa: Majaribio yaliyoshindikana yanatakiwa kuondolewa
- Hesabu za takwimu za vipimo: Jumla ya ujazo wa vipimo vya OONI (kutokana na nchi iliyochaguliwa, rasilimali, n.k.)
Unapojaribu kutambua huduma zilizo zuiliwa (mfano, twitter.com), ni muhimu kuangalia kama:
- Vipimo huonyesha kama
zimethibitiswha, moja kwa moja huthibitisha tovuti zilizo zuiliwaconfirming - Ujazo mkubwa wa vipimo (kwa kulinganisha hesabu zote za vipimo) huwasilisha
haiko sawa (mfano, ishara ya udhibiti muhimu)
Unaweza kupata data ambazo hazija chakatwa kwa kubofya sehemu ya takwimu, na kwa kubofya katika viungo vya anwani vinavyohusiana na vipimo.
Makundi ya tovuti
Watumiaji wa OONI Probe hupima tovuti mbalimbali websites ambazo zimejikita katika 30 makundi yaliyowekwa katika viwango maalum.
Pombe & dawa ya kulevya
Tovuti zinazohusiana na matumizi, vifaa na uuzwaji wa madawa ya kulevya na pombe kinyume na sheria za sehemu husika.
Vifaa vya kutojulikana na kukwepa udhibiti
Tovuti zinazotoa vifaa vinavyotumika kwa ajili ya kutojulikana mtandaoni, kukwepa udhibiti wa mtandao, huduma za Proxy na usimbaji.
Vifaa vya Mawasiliano
Tovuti na vifaa kwa ajili ya mawasiliano ya mtu binafsi na makundi. Ikijumuisha webmail, VoIP, ujumbe wa papo kwa papo, majadiliano kwa njia ya maandishi na programu za ujumbe mfupi za simu.
Dhibiti maudhui
Maudhui ya wema au kutokuwa na hatia yakitumika kama udhibiti.
Utamaduni
Maudhui yanayohusiana na burudani, historia, fasihi, muziki, filamu, vitabu, ucheshi na dhihaka.
Biashara ya kielektroniki
Tovuti za huduma na bidhaa za biashara.
Uchumi
Maudhui yahusianayo na maendeleo ya kiuchumi na hali ya umaskini, wakala na fursa za kupata ruzuku.
Mazingira
Uchafuzi wa mazingira, mikataba ya kimataifa ya mazingira, ukataji miti, haki za mazingira, majanga nk.
Sambaza faili
Tovuti na vifaa vinavyotumika kusambaza mafaili, ikijumuisha mafaili yanayohifadhiwa mtandaoni, torrents na vifaa P2P vya kusambazia mafaili.
Kamari
Tovuti za kamali za mitandaoni. Ikijumuisha michezo ya kasino, kamali za michezo nk
Michezo
Michezo ya mtandaoni na majukwaa ya michezo, isipokuwa michezo ya kamali.
Serikali
Tovuti zinazoendeshwa na serikali ikiwemo tovuti za jeshi.
Vifaa vya Utapeli
Tovuti zinazolenga usalama wa kompyuta, ikijumuisha habari na vifaa. Inajumuisha maudhui salama na yasiyo na usalama.
Hotuba ya Chuki
Maudhui ya kudharau kundi fulani au watu kwa kuzingatia rangi, jinsia, au sifa zingine
Majukwaa ya kutunza tovuti na Blogi
Huduma za usimamizi wa tovuti, blogi na majukwaa mengine ya uchapishaji mtandaoni.
Maswala ya Haki za Binadamu
Tovuti zinazolenga kujadili masuala ya haki za kibinadamu katika mifumo mbalimbali. Ikijumuisha haki za wanawake na haki za makundi ya watu wachache katika jamii.
Taasisi zinazoingiliana na Serikali
Tovuti za taasisi zinazoingiliana na serikali kama vile Umoja wa Mataifa.
LGBTQ+
Mfululizo masuala ya LGBTQI (bila kuhusisha mambo ya ngono)
Kusambaza vyombo vya habari
Majukwaa ya kusambaza maudhui ya sauti, au video.
Maudhui mtambuka
Tovuti zisizoingia katika kundi lolote (XXX vitu vya hapa vinatakiwa kuwa katika makundi)
Vyombo vya Habari
Kundi hili linahusisha vyombo vya habari vikubwa (BBC, CNN nk) pamoja na taasisi za habari za nchi na vyombo vya habari binafsi.
Mahusiano mtandaoni
Huduma za kutafuta mahusiano mtandaoni ambazo zinaweza kutumika kukutana na watu, kutuma wasifu, mawasiliano nk
Ukosoaji wa Kisiasa
Maudhui yanayolenga hoja za kisiasa. Ikijumuisha watunzi muhimu na watu wa blogi, pamoja na taasisi za pinzani za kisiasa. Ikijumuisha maudhui ya umuhimu wa demokrasia, kupinga rushwa, pamoja na maudhui yanayohamasisha mabadiliko katika uongozi, maswala ya utawala, mabadiliko ya sheria nk.
Picha za ngono
Picha na video za ngono.
Mavazi ya kuchochea
Tovuti zinazoonyesha mavazi ya uchochezi au kumpa mwanamke maudhui ya kingono,kwa kuvaa nusu uchi.
Afya ya Umma
Virusi vinavosababisha Ukimwi, Virusi katika mfumo wa upumiaji, mafua, vituo vya kudhibiti magonjwa, Shirika la afya Duniani nk
Dini
Tovuti zinazohusiana na mijadala ya dini, yote ya kukosoa na kukubaliana, pamoja na imani za watu wachache katika jamii.
Injini za Utafutaji
Programu za kuperuzi na tovuti zinazokuwezesha kupata tovuti zingine.
Elimu ya jinsia
Inajumuisha uzuiaji wa mimba, kujizuia kujamiiana, magonjwa ya zinaa, ngono salama, mimba za utotoni, kuzuia ubakaji, kutoa mimba, haki za kijinsia na huduma za afya ya uzazi.
Mitandao ya Kijamii
Vifaa na majukwaa ya mitandao ya kijamii
Ugaidi na Wanamgambo
Tovuti zinazo hamasisha ugaidi, ukatili wa jeshi au harakati za kujitenga.